Understeer یا کم فرمانی:
کلمه کم فرمانی اصطلاحی است که برای بیان handling (خوش دستی)در اتومبیل استفاده می شود و به وضعیتی گفته می شود که اتومبیل در هنگام عبور از ویراژ سرعت کمتری نسبت به میل راننده در تند رفتن داشته باشد.چرا که در این وضعیت چرخ های جلو در طول مسیر داخلی ویراژ در حال سر خوردن می باشند.در اتومبیل های مدرن مسابقه ای مخصوصا رقابت های فرمول یک کم فرمانی بیشتر به اقتضای شکل آیرودینامیکی اتومبیل می باشد.
وجود نیروی آیرودینامیکی رو به پایین(downforce) وسنگینی در جلوی اتومبیل از سر خوردن چرخ های جلو جلوگیری می کند.البته در ویراژهای کند(کم سرعت) کم فرمانی در اتومبیل نه تنها باعث افزایش سرعت نمی شود بلکه تاثیری منفی برکنترل آن در هنگام عبور از ویراژ می گذارد.
Oversteer یا بیش فرمانی:
همانند کم فرمانی کلمه ای است که برای خوش دستی استفاده می شود.اگر در هنگامی که وسیله نقلیه مسیر داخلی ویراژ را طی کند چرخ های عقب آن چسبندگی خود را به مسیر از دست می دهد و شروع به سر خوردن می نماید.به این وضعیت بیش فرمانی می گویند.بیش فرمانی قادر است اتومبیل را به سمت اسپین شدن(انحراف از خط مسابقه و چرخش اتومبیل به دور خود)هدایت کند.
بیش فرمانی درست عکس کم فرمانی است.در رقابت فرمول یک همواره فرمان جلوی اتومبیل و پدال ها(گاز و ترمز) انتهای ان را کنترل می کند.
Racingline یا خط مسابقه:
در کلیه ورزش های موتوری racing line مسیر حرکت را به طور منظم مشخص می سازد. خط مسابقه, خطی است که راننده به وسیله آن در کم ترین زمان ممکن می تواند از مسیر رقابت و ویراژهای آن عبور کند. بهترین نحوه رویت خط مسابقه racing line دیدن یک رقابت پس از یک بارش کوتاه باران در پیست است که در طول مسابقه, مسیر حرکت اتومبیل ها به تدریج خشک شده و بدین ترتیب خط مسابقه به راحتی برای همگان قابل مشاهده می شود.
توجه داشته باشید که هر پیست می تواند یک یا چند خط مسابقه داشته باشد که هر راننده با استفاده از بهترین خط مسابقه می تواند رقیب خود را پشت سر بگذارد. Racing line از جمله بخش هایی است که در کلیه مدارس آموزشی رانندگی به آن توجه ویژه ای می شود.
Apex یا راس زاویه:
Apex دشوارترین محل طی یک وراژ است و در واقع به نقطه عبوری خط مسابقه از مسیر داخلی ویراژ گفته می شود . از این کلمه مکررا در ورزش های موتوری استفاده می گردد.
واژه ای که در سایر ورزش ها همچون اسکی و دوچرخه سواری هم کاربرد دارد. Apex در بسیاری از اوقات برای بیان شکل هندسی داخل ویراژ نیز به کار می رود.
علاوه بر این توجه داشته باشید که در رقابت های دریفت هم این نقطه از ویراژ نقش موثری در طی کردن مسیر آن ایفا می کند , به طوری که در این رقابت ها , در هنگام عبور از مسیر داخلی ویراژ , چرخ های جلو می بایست دقیقا از نقطه Apex عبور کنند.
Downforce یا نیروی رو به پایین:
Downforce یا نیروی رو به پایین در اتومبیلهای مسابقه ای توسط فشار ایجاد شده از طریق شکل آیرودینامیکی آن صورت می گیرد و به اتومبیل اجازه می دهد تا از طریق فشار ایجاد شده به لاستیکهای آن مسیر مسابقه و ویراژهای آن را با سرعت بیشتری طی کند و بدین ترتیب چسبندگی زیادی را در اتومبیل ایجاد می کند.
میزان نیروی رو به پایین در اتومبیل ها در هر پیست , وابسته به کارکتر آن پیست می باشد. برای مثال در یک پیست سرعتی مانند مونزا ایتالیا , downforce در کم ترین میزان ممکن تنظیم می گردد. چرا که هدف دستیابی به سرعت بیشتر و عبور سریع تر جریان هوا بر روی بدنه اتومبیل می باشد و میزان Downforce در پیست کم سرعتی مانند مونت کارلو در بیشترین میزان ممکن برای عبور و جسبندگی بهتر از ویراژهای آن تنظیم می گردد.
G-Force یا نیروی جی:
اعمال یک جی شتاب گرانش به هر جسمی، برابر با نیروی معادل وزن جسم است، حال اگر شما با نیروی 3 جی بپیچید با نیروی برابر 3 برابر وزن خودتان به بیرون از پیچ رانده خواهید شد.
شتاب G به معنای شتاب گرانشی زمین است که بر اجسام نیروی وارد می کند. دانشمندان متوجه شدند جاذبه زمین به به گونه ای است که همه اجسام را با سرعتی معادل 81m در مجذور ثانیه به طرف خود می کشد. در این حالت، وزن یک جسم یک کیلویی، یک کیلوگرم است. اکنون اگر شما وزنه را به سمت پایین در حالی که دست شما همراه آن است، به پایین پرتاب کنید، می بینید که نیروی بسیار اندکی برای پرتاب وزنه لازم است، و در این حالت، به نیروی جاذبه کمک کرده و از سرعت جاذبه کاهش یافته است، در نتیجه در این حالت شتاب G منفی ایجاد شده و جسم دچار کاهش وزن می شود. اکنون جسم را با سرعت به طرف بالا پرتاب کنید. مشاهده میشود که وزنه بسیار مشکل به بالا میرود و نیروی بیشتری نیاز است. به علت اینکه جسم در جهت مخالف گرانش حرکت کرده سنگین تر شده است. در این حالت، مقدار جی مثبت است.
در مورد هواپیما ها نیز همین گونه است. وقتی هواپیما در حال Climb و صعود است، در مخالف جهت گرانشی زمین در حال حرکت بوده و شتاب جی مثبت ایجاد می شود و به مقداری که جی سنج نشان می دهد، هواپیما سنگین تر می شود و به همین دلیل است که هنگام اوج گیری، سرعت کاهش میابد زیرا هواپیما باید وزنی به مراتب بیشتر را حرکت دهد. اما هنگامی که هواپیما در حال Decend و کاهش ارتفاع است نیروی جاذبه و شتاب جی منفی ایجاد می شود در نتیجه سبک می گردد. تنها عامل موثر در تحمل شتاب جی، مقاوم بودن سازه هواپیماست.
هر G برابر با 60 کیلوگرم است و خلبانان هنگام مانورهای سنگین که تا 9 جی نیز میرسد وزنی حدود 540 کیوگرم را بر روی قفسه سینه و اندام های خود احساس میکنند!
برای مثال, اتومبیلهای مسابقه ای Top Fuel قادر هستند که از سکون کامل تا 160 کیلومتر در ساعت رادر 0.86 ثانیه طی کنند و شتاب حرکتی (G) مثبت آنها به 5.3 جی می رسد.
Geravel Trap یا تله شنی:
تله های شنی (یا سنگ ریزه) در کنار بسیاری از ویراژهای پیستها وجود دارند. وظیفه این تله ها کاستن از سرعت اتومبیل ها و موتورسیکلت ها و هر وسیله موتوری است که از مسیر اصلی پیست خارج شده اند و امکان برخورد آن ها با موانع دیگری وجود دارد.
Chicane یا پیچ های پی در پی:
Chicane اصطلاحی است که به پیچ های پی در پی در یک مسیر گفته می شود.شیکان ها به وسیله ی خط مستقیمی به یکدیگر متصل نمی شوند بلکه پایان یک شیکان نقطه آغاز شیکان بعدی می باشد.
شیکان ها معمولا بلافاصله در انتهای مسیرهای مستقیم در پیست ها وجود دارند ومکان مناسبی برای سبقت گیری به شمار می روند برای مثال اگر به پیست کاتالونیا در گشور اسپانیا نگاه کنید در قسمت انتهایی آن دو ویراژ کم سرعت(یک شیکان کم سرعت)به جهت آسان تر شدن سبقت گیری در سال 2007 به مسیر قبلی اضافه شده است.
همچنین تصویر زیر یک شیکان (چیکان ، چیکانه) را که در سال 2013 در پیست سنگاپور حذف شد با سال 2012 مقایسه می کند.
Hairpin turn یا پیچ های سنجاقی:
همانند شیکان هیرپین نیز اصطلاحی است که برای بیان شکل یک ویراژ به کار می رود.پیچ های سنجاقی همانطور که از نام آنها نیز مشخص است به ویراژهایی گفته می شود که به انتهای سنجاق شباهت داشته باشد و درواقع پیچ های 180 درجه هستند برای مثال پیست هایی که رقابت های NASCAR در آنها برگزار می گردد در واقع از دو هرپین به هم پیوسته تشکیل شده است.
Tyre Walls یا دیوار لاستیکی:
دیوارهای لاستیکی درست پس از تله های شنی ایجاد می شود.وظیفه ی آنها ایستاندن اتومبیل خارج شده از مسیر رقابت می باشد.پس از دیوارهای لاستیکی در جایی که تماشاگران وجود داشته باشند حصاری تحت عنوان Fence نیز کشیده می شود تا اگر تله شن به دیوار لاستیکی نتوانستند سرعت اتومبیل را کم کنند این حصار مانع ورود وسیله به داخل تماشاگران شود.
منابع :
پدال
Military.ir
کانال رسمی کارگیک در آپارات ]
کانال رسمی کارگیک در تلگرام ]
